DEN HAAG – Vanaf vandaag, 1 april 2025, worden verzoeken tot beperking van de herkenbaarheid van officieren van justitie beoordeeld door de Centrale Toetsingscommissie (CTC) van het Openbaar Ministerie. De afgelopen jaren lag de uitvoering bij de OM-commissie Veilig Opsporen en Vervolgen (VOV). De inbedding in de CTC past in de ontwikkeling naar een meer uniforme advisering van het College van procureurs-generaal.
Belang openbaarheid
Het uitgangspunt bij een strafzitting is openbaarheid. Een strafzitting kan worden bijgewoond door journalisten en belangstellenden. Professionele procesdeelnemers zoals rechters en officieren van justitie zijn aanwezig uit hoofde van hun openbare functie.
Naar aanleiding van de moord op advocaat Derk Wiersum in 2019 kan de herkenbaarheid van officieren van justitie in strafzaken waarin veiligheidsrisico’s bestaan in sommige gevallen worden beperkt. Bijvoorbeeld door onder nummer te werken en/of de zittingsofficier niet in beeld te brengen. Deze regeling is hoofdzakelijk bedoeld voor zaken rondom zware georganiseerde criminaliteit. Bij hoge uitzondering kan hier ook in andere zaken een beroep op worden gedaan.
Beoordelingsproces
Met ingang van 1 april 2025 worden dergelijke verzoeken behandeld door de Centrale Toetsingscommissie van het OM. De CTC, samengesteld uit leden van het OM en de politie, is een intern adviesorgaan dat het College adviseert over de voorgenomen inzet van bepaalde bijzondere opsporingsbevoegdheden en methodieken. De hoofdofficier van het parket waar de zaak behandeld wordt legt het verzoek voor aan de CTC. Op basis van het CTC-advies neemt het College vervolgens een beslissing. In spoedeisende gevallen is een versnelde, mondelinge procedure mogelijk.
Uitvoering
Als het College instemt met een verzoek tot onherkenbaarheid op zitting, legt het OM contact met de rechtbank of het hof dat verantwoordelijk is voor de zitting. Het OM kan dan bijvoorbeeld vragen om geen beeld- en geluidsopnamen toe te staan van de aanklager op zitting. Ook kan het OM journalisten vragen de naam van de officier van justitie of advocaat-generaal niet te vermelden. Het OM zal over deze bijzondere maatregelen tijdig communiceren zodat journalisten niet vlak voor een zitting met deze beperkingen worden geconfronteerd.
