ROME, 26 november 2025 – Op de internationale dag voor de uitbanning van geweld tegen vrouwen heeft Italië een historische stap gezet. Het parlement in Rome keurde een nieuwe wet goed die femicide officieel erkent als afzonderlijke misdaad in het Italiaanse strafrecht en hiervoor de zwaarste straf oplegt: levenslange gevangenisstraf. De maatregel is het resultaat van jarenlange maatschappelijke druk, toenemende publieke verontwaardiging en een reeks schrijnende feminicides die het land hebben opgeschud.
Brede steun, maar ook kritiek op aanpak
De wet werd dinsdag aangenomen in de Italiaanse Kamer van Afgevaardigden met een ruime meerderheid van 237 stemmen voor, gesteund door zowel de centrum-rechtse coalitie als de centrum-linkse oppositie. Dat brede draagvlak laat zien hoe urgent het thema is geworden in een land waar geweld tegen vrouwen al jarenlang onderwerp is van maatschappelijk en politiek debat.
De nieuwe wet is een initiatief van de regering van premier Giorgia Meloni, die al langer pleit voor strengere maatregelen tegen gendergerelateerd geweld. Volgens Meloni was het noodzakelijk om femicide als aparte misdaad te erkennen omdat het gaat om een vorm van geweld die voortkomt uit ongelijkheid, machtsmisbruik en diepgewortelde patriarchale structuren.
Meloni benadrukte dat haar regering de afgelopen jaren fors heeft geïnvesteerd in het bestrijden van gendergerelateerd geweld. “Wij hebben de financiering voor opvangcentra en hulpstructuren verdubbeld, een noodhulplijn opgezet en nieuwe onderwijs- en bewustwordingscampagnes gelanceerd. Dit is een stap vooruit, maar we moeten blijven doorgaan. Elke dag,” aldus de premier.
Toch klinkt er ook kritiek, vooral vanuit de centrum-linkse partijen. Zij steunen de wet, maar stellen dat de regering zich teveel richt op repressie en te weinig op preventie. Volgens de oppositie pakt de nieuwe wet slechts “het topje van de ijsberg” aan. De onderliggende oorzaken – zoals de economische afhankelijkheid van vrouwen, hardnekkige genderstereotypen en beperkte seksuele en relationele educatie – blijven volgens hen grotendeels onaangeroerd.
De leider van de Democratische Partij, Elly Schlein, benadrukte dat geweld tegen vrouwen alleen effectief kan worden bestreden als jongeren op school leren over respect, gelijkwaardigheid en gezonde relaties. “Repressie alleen is niet genoeg zonder preventie. En preventie begint in de klas,” aldus Schlein.
Een land dat worstelt met feminicide
De statistieken onderstrepen hoe dringend ingrijpen was. Volgens het Italiaanse statistiekbureau Istat werden in 2024 106 feminicides geregistreerd. In 62 van die gevallen was de dader een partner of ex-partner. Deze cijfers bevestigen dat huiselijk geweld en partnergeweld nog steeds de meest voorkomende vormen van geweld tegen vrouwen zijn.
Het land werd in 2023 diep geschokt door de moord op de 22-jarige studente Giulia Cecchettin, die door haar ex-vriend werd gedood. Het incident leidde tot massale protesten, stille tochten en een brede roep om politieke actie. Cecchettins dood wordt gezien als een kantelpunt in de Italiaanse discussie over geweld tegen vrouwen.
Seksuele en relationele educatie opnieuw onderwerp van debat
Opvallend is dat het debat over femicide in Italië parallel loopt aan een fel maatschappelijke discussie over seksuele en relationele educatie in scholen. Terwijl veel experts pleiten voor verplichte voorlichting, heeft de regering een wetsvoorstel ingediend dat juist strengere beperkingen oplegt.
Het voorstel zou seksuele en relationele educatie op de basisschool verbieden en in het voortgezet onderwijs alleen toestaan met uitdrukkelijke ouderlijke toestemming. De regering noemt het een bescherming tegen “ideologische indoctrinatie”, maar critici spreken van een “middeleeuwse benadering” die jongeren juist kwetsbaarder maakt.
Italië is een van de weinige Europese landen waar seksuele voorlichting niet verplicht is. Volgens mensenrechtenorganisaties, psychologen en onderwijsexperts is dit een gemiste kans om gendergerelateerd geweld bij de wortel aan te pakken.
Een historische mijlpaal, maar de uitdaging blijft groot
De invoering van femicide in de wetgeving en de mogelijkheid tot levenslange opsluiting kan worden gezien als een historische stap voorwaarts in de bescherming van vrouwen in Italië. Toch benadrukken experts dat wetgeving slechts één onderdeel is van een bredere strategie.
Preventie, cultuurverandering, betere educatie en ondersteuning van slachtoffers blijven cruciaal om gendergerelateerd geweld structureel terug te dringen. De komende jaren zullen uitwijzen of deze nieuwe wet daadwerkelijk leidt tot een veiliger samenleving voor Italiaanse vrouwen – en of de politiek bereid is verder te kijken dan streng strafrecht alleen.
