Zorgverzekeraars onder vuur: de waarheid achter de miljardenmythes en CEO-salarissen

Misverstanden over miljardenwinsten

Elk jaar, wanneer de nieuwe zorgpremies worden aangekondigd, duiken dezelfde beschuldigingen op: “Zorgverzekeraars maken miljardenwinsten!” of “De premies stijgen omdat aandeelhouders rijk worden.”
Het klinkt aannemelijk, maar klopt niet. De meeste zorgverzekeraars in Nederland hebben helemaal geen aandeelhouders.

Zilveren Kruis (Achmea), VGZ, CZ en Menzis – samen goed voor het overgrote deel van de markt – zijn coöperaties of onderlinge waarborgmaatschappijen. Dat betekent dat eventuele winst niet wordt uitgekeerd, maar terugvloeit naar de verzekerden of gebruikt wordt voor financiële buffers.

Waar gaat de winst dan écht heen?

De winst van Nederlandse zorgverzekeraars ligt gemiddeld tussen 1 en 2 procent van de jaaromzet. In absolute cijfers lijkt dat veel, maar relatief gezien is het marginaal.
Deze winst wordt niet uitgekeerd aan aandeelhouders, maar gaat naar drie hoofdbestemmingen:

1. Versterking van wettelijke reserves – verplicht door De Nederlandsche Bank (DNB).
2. Beperking van premiestijgingen – verzekeraars gebruiken overschotten om de premie minder hard te laten stijgen.
3. Innovatie en zorgverbetering – investeringen in digitale zorg, preventieprojecten en wachttijdreductie.

Voorbeeld: VGZ gebruikte in 2024 een deel van haar winst om de premie in 2025 stabiel te houden. CZ investeerde in digitale huisartsenzorg en betere data-uitwisseling tussen ziekenhuizen.

De waarheid over CEO-salarissen en bonussen

Een veelgehoord verwijt is dat bestuurders van zorgverzekeraars miljoenenbonussen ontvangen. Dat is feitelijk onjuist.
De Wet Normering Topinkomens (WNT) beperkt het salaris van topbestuurders in de (semi)publieke sector tot ongeveer €240.000 bruto per jaar (2025).

Daarnaast zijn bonussen en winstafhankelijke beloningen verboden.
De CEO’s van CZ, VGZ en Menzis verdienen dus vergelijkbare bedragen — géén miljoenen, géén bonussen, géén dividend. Hun beloning wordt jaarlijks gecontroleerd door de overheid en openbaar gemaakt in de jaarverslagen.

Waarom zijn die winsten dan nodig?

De Nederlandse Bank verplicht zorgverzekeraars om solvabiliteitsbuffers aan te houden. Die reserves zijn nodig om in economisch zware jaren, bij onverwacht hoge zorgkosten of crisissituaties, de continuïteit van de zorgverzekering te kunnen waarborgen.

Zonder deze financiële buffer zou één dure zorgmaand – zoals tijdens de coronapandemie – een verzekeraar in de problemen kunnen brengen. De winst is dus geen teken van overdaad, maar een vorm van financiële zekerheid voor de hele zorgketen.

Waarom blijven complotten bestaan?

Het Nederlandse zorgstelsel is complex, en financiële transparantie is niet altijd makkelijk te begrijpen. Wanneer een verzekeraar winst rapporteert terwijl de premie stijgt, lijkt dat verdacht. Maar premiehoogte hangt af van toekomstige zorgkosten, overheidsbeleid en risicodeling, niet van de winst van vorig jaar.

Bovendien verspreiden sociale media vaak onjuiste cijfers of losse citaten uit jaarverslagen. Zo kan een “500 miljoen winst” worden gepresenteerd zonder context — terwijl dezelfde verzekeraar dat jaar meer dan 40 miljard euro aan zorg uitkeerde.

Conclusie: winst is geen misdaad, maar noodzaak

Zorgverzekeraars zijn géén winstgedreven bedrijven met rijke aandeelhouders. Ze opereren onder streng toezicht, zonder bonussen, met beperkte marges, en met één doel: betaalbare, betrouwbare zorg voor iedereen.

De winst die ze boeken, is geen teken van graaicultuur — het is brandstof voor stabiliteit in een stelsel dat elke Nederlander raakt.

Bronnen

• De Nederlandsche Bank (DNB) – Solvabiliteitseisen zorgverzekeraars
• Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) – Jaarverslagen toezicht en analyses
• Ministerie van Volksgezondheid (VWS) – Zorgverzekeringsstelsel Nederland
• *Jaarverslagen Achmea, CZ, Menzis, VGZ (2024)
• Wet Normering Topinkomens (WNT) – Rijksoverheid