AMSTERDAM, 9 december 2025 – De Verenigde Staten financieren een groot deel van hun overheidstekorten door het uitgeven van staatsobligaties, beter bekend als Treasuries of Amerikaans schuldpapier. Grote internationale investeerders, met name de centrale banken en financiële instellingen van China, Japan en de Europese Unie (als blok), bezitten biljoenen dollars van deze schulden. Zij zien dit als een van de veiligste en meest liquide beleggingen ter wereld.
Maar wat gebeurt er nu als deze sleutelspelers, om geopolitieke, economische of tactische redenen, besluiten om in één klap hun volledige bezit op de open markt te gooien? De gevolgen zouden onmiddellijk en extreem zijn.
💥 Hoe Groot is de Crisis? Een Financiële Aardbeving
De schaal van de crisis zou ongekend zijn. Een massale verkoop van biljoenen dollars aan Treasuries zou de markt onmiddellijk overspoelen.
1. Rente Schiet Omhoog
Het meest directe gevolg is de instorting van de prijs van het schuldpapier. Aangezien de prijs van een obligatie omgekeerd evenredig is met het rendement (rente), zou de effectieve rente op Amerikaans schuldpapier de pan uit rijzen. De rente op de 10-jarige Treasury, de maatstaf voor wereldwijde leenkosten, zou van bijvoorbeeld 4% naar 10% of meer kunnen schieten.
Deze rentestijging zou onmiddellijk doorsijpelen in de hele Amerikaanse en mondiale economie:
- Hypotheken en leningen voor consumenten en bedrijven worden onbetaalbaar.
- De Amerikaanse overheid zou plotseling veel meer moeten betalen om nieuwe schulden te financieren, waardoor de rentebetalingen op de nationale schuld enorm stijgen.
- Bedrijven zouden investeringen stoppen, wat leidt tot massaal ontslag en faillissementen.
2. De Dollar Keldert
Amerikaans schuldpapier wordt gezien als de ultieme veilige haven, en is de ruggengraat van het internationale financiële systeem. De massale verkoop zou het vertrouwen in de Amerikaanse schatkist en de Amerikaanse dollar direct vernietigen. De landen die hun Treasuries verkopen, ontvangen in ruil daarvoor dollars. Ze zouden deze dollars vrijwel onmiddellijk moeten omzetten in hun eigen valuta (euro’s, yen, yuan), wat een gigantische en onmiddellijke stroom van dollars op de internationale valutamarkt zou creëren. Dit zou leiden tot een vrije val van de dollarwaarde ten opzichte van alle belangrijke valuta.
Voorbeelden van eerdere dumpingen
Dumping Schuldpapier vs. Kredietcrisis (2008)
De Kredietcrisis van 2008 was een liquiditeitscrisis. Banken vertrouwden elkaar niet meer vanwege de onzekerheid over de waarde van hypotheekgerelateerde activa (de ‘giftige’ subprime leningen).
- Verschil in Oorsprong:
- 2008: Het probleem lag bij de kwaliteit van de bezittingen op de balansen van banken (private schuld).
- Dumping: Het probleem ligt bij de liquiditeit/prijs van het meest veilige bezit ter wereld, namelijk Amerikaans staatspapier (publieke schuld).
- Verschil in Reactie van de Markt:
- In 2008 stroomde kapitaal naar Amerikaans schuldpapier als de ultieme veilige haven. De rente op Treasuries daalde, en de dollar steeg, ondanks de Amerikaanse oorsprong van de crisis.
- Bij een massale dumping zou het tegenovergestelde gebeuren: er zou geen veilige haven meer zijn, de rente zou exploderen en de dollar zou instorten. De Amerikaanse overheid zelf zou failliet gaan aan haar renteverplichtingen.
Het dumping-scenario is in die zin veel gevaarlijker voor het mondiale financiële stelsel, omdat het de fundamentele aanname (dat Amerikaans staatspapier risicovrij is) vernietigt.
Dumping Schuldpapier vs. Grote Depressie (Jaren ’30)
De Grote Depressie werd gekenmerkt door een diep en langdurig economisch verval, extreme deflatie (dalende prijzen en lonen) en massale werkloosheid (tot 25% in de VS).
- Verschil in Monetaire Krachten:
- Jaren ’30: Het centrale probleem was deflatie – mensen hielden geld vast omdat ze verwachtten dat alles morgen goedkoper zou zijn, wat de economie verlamde. De Fed had toen een beperktere rol en maakte monetaire fouten door de geldhoeveelheid niet op peil te houden.
- Dumping: Dit scenario zou leiden tot hyperinflatie of in ieder geval ernstige stagflatie in de VS. De kelderende dollar en de stijgende leenkosten zouden import (olie, goederen) extreem duur maken, wat leidt tot torenhoge prijzen. Dit is het tegenovergestelde van deflatie.
- Verschil in Globalisering:
- In de jaren ’30 leidden protectionisme en het vasthouden aan de Gouden Standaard tot het ineenstorten van de wereldhandel.
- Het dumping-scenario zou een crisis veroorzaken in een hyper-verbonden mondiaal systeem. De schokgolven in de obligatiemarkt zouden alle banken en pensioenfondsen raken die Treasuries aanhouden, waardoor de kettingreactie veel sneller en complexer zou zijn dan in de jaren ’30.
De crisis van de jaren ’30 was een langzame, verstikkende verlamming van de reële economie, terwijl het dumpen van schuldpapier een onmiddellijke financiële hartstilstand zou zijn.
De hypothese van de dumping is in wezen een monetaire en liquiditeitsbom die in het hart van het mondiale financiële systeem wordt geplaatst, met gevolgen die even catastrofaal, maar veel sneller en van een andere aard zijn dan de historische crises.
Hier is een analyse van de rol van de Fed in de drie crises:
🏛️ De Rol van de Federal Reserve in Drie Crises
De Fed heeft twee hoofdtaken: het handhaven van maximale werkgelegenheid en prijsstabiliteit (beheersing van inflatie). Hoe zij dit probeert te bereiken, is afhankelijk van de aard van de financiële bedreiging.
1. Hypothetisch Scenario: Dumping Amerikaans Schuldpapier
Dit scenario vereist een extreme en onmiddellijke liquiditeitsinjectie en is een directe aanval op de obligatiemarkt zelf.
- Primaire Actie: De Fed zou onmiddellijk in actie moeten komen als koper van laatste redmiddel op de markt voor Treasuries. Ze zou in feite de biljoenen dollars aan schuldpapier die door China, Europa en Japan worden gedumpt, opkopen.
- Doelstelling: Het stabiliseren van de rente en het voorkomen van een totale instorting van de obligatiemarkt. Ze zou proberen te voorkomen dat de rente op de 10-jarige Treasury (de maatstaf) onbeheersbaar wordt.
- Gevolgen van de Fed-actie: Door deze massale opkoopactie (kwantitatieve verruiming op steroïden) zou de geldhoeveelheid in de VS explosief toenemen. Dit zou de kelderende dollar verder verzwakken en leiden tot extreme inflatiedruk in de VS.
- Beperking: De Fed kan de markt voor Treasuries stabiliseren, maar ze kan niet voorkomen dat het vertrouwen in de dollar op de internationale valutamarkt wegvalt. Ze kan een monetaire crisis niet met puur monetaire middelen oplossen als de crisis politiek en valuta-gedreven is.
2. De Kredietcrisis (2008)
De crisis van 2008 was een liquiditeits- en vertrouwenscrisis in de private financiële sector.
- Primaire Actie: De Fed injecteerde enorme hoeveelheden liquiditeit in het banksysteem (via onder andere het Target Federal Funds Rate, en later grootschalige kwantitatieve verruiming of QE). Ze begon met het opkopen van hypotheekgerelateerde waardepapieren (MBS) en Treasuries om de rentes laag te houden en bankbalansen te ondersteunen.
- Doelstelling: Het voorkomen van een bankrun en het ontdooien van de kredietmarkten. De Fed trad op als lener van laatste redmiddel voor de banken (o.a. met het redden van AIG).
- Gevolgen van de Fed-actie: De Fed slaagde erin een volledige ineenstorting van het banksysteem te voorkomen en hielp de rente laag te houden, wat de economie ondersteunde. De angst voor hyperinflatie die volgde op QE bleef grotendeels uit, omdat banken het geld vast hielden in plaats van het uit te lenen.
- Beperking: De Fed werd bekritiseerd dat zij de ongezonde praktijken van te grote banken (too big to fail) in stand hield en moest uiteindelijk met de overheid samenwerken (het TARP-programma) omdat haar bevoegdheden beperkt waren tot monetaire beleidsinstrumenten.
Absoluut. De rol van de Amerikaanse Federal Reserve (Fed) is in elk scenario cruciaal, maar de aard van de interventie en de beperkingen van de Fed zijn radicaal anders.
Het dumping-scenario zou de Fed dwingen om een pad te bewandelen tussen het faillissement van de Amerikaanse overheid (als ze niets doen) en monetaire vernietiging (als ze alles opkopen en hyperinflatie riskeren). Het is verreweg het meest complex en riskante beleidsdilemma.
🇺🇸 Gevolgen voor Amerika
Voor de VS zou dit scenario een economische en politieke nachtmerrie betekenen:
- Economische Ineenstorting: De economie zou in een diepe, langdurige recessie of zelfs depressie terechtkomen door de combinatie van onbetaalbare leenkosten en een instortend consumentenvertrouwen.
- Inflatie: De kelderende dollar zou importgoederen, waaronder essentiële grondstoffen zoals olie, extreem duur maken. Dit zou een periode van ernstige stagflatie (stagnerende groei en hoge inflatie) inluiden.
- Financiële Chaos: Banken en financiële instellingen die grote hoeveelheden Treasuries aanhouden, zouden op de rand van de afgrond komen te staan, wat een mondiale bankencrisis zou veroorzaken.
🌍 Wie Lijden Er het Meest Onder?
Iedereen zou lijden, maar sommige groepen meer dan anderen:
- De Amerikaanse Burger: De grootste verliezer. Spaartegoeden en pensioenen gekoppeld aan de Amerikaanse markt zouden kelderen, banen zouden verdwijnen en het dagelijkse leven zou aanzienlijk duurder worden door de devaluatie van de dollar.
- Financiële Instellingen Wereldwijd: De Treasuries worden beschouwd als risicovrije activa die als onderpand dienen voor talloze financiële transacties wereldwijd. Als ze waardeloos worden, stort het hele mondiale onderpandensysteem in.
- De Dumpende Landen (Paradoxaal): Hoewel de actie bedoeld zou zijn om Amerika te schaden, zouden China, Japan en Europa ook zwaar getroffen worden. Ze zouden hun eigen investeringen in Amerikaanse schuld met enorme verliezen verkopen, hun export naar een verzwakt Amerika zien opdrogen en te maken krijgen met de schokgolven van de mondiale financiële crisis die ze zelf hebben veroorzaakt. Zelfbeschadiging zou het resultaat zijn.
📝 Conclusie
De scenario’s rondom de gevolgen dumping Amerikaans schuldpapier zijn duidelijk: de crisis zou een schaal hebben die de recessie van 2008 ver overstijgt. Het is een nucleaire optie die een land kan gebruiken tegen zijn concurrent, maar dit zou zo’n massale verwoesting van het mondiale financiële systeem tot gevolg hebben dat het ondenkbaar is dat rationele actoren, zoals Europa, China of Japan, dit ooit volledig zouden doen. Hun eigen verliezen zouden te groot zijn. Het is daarom een dreigement dat zelden, en slechts in zeer kleine mate, wordt uitgevoerd.