BRUSSEL, 26 november 2025 – De Raad van de EU en het Europees Parlement hebben een voorlopig, maar historisch akkoord bereikt over de allereerste EU-verordening die zich specifiek richt op het welzijn en de traceerbaarheid van honden en katten. Het doel is duidelijk: een einde maken aan de illegale handel in gezelschapsdieren en de bescherming van honden en katten in heel Europa naar een hoger niveau tillen.
Verplichte identificatie en registratie: elk dier wordt vindbaar
Met deze nieuwe regels komen er voor het eerst EU-brede minimumnormen voor het houden, fokken en verhandelen van honden en katten. Dat raakt niet alleen grote fokbedrijven, maar ook kleinere fokkers, handelaren en opvangcentra. Dierenwelzijnsorganisatie VIER VOETERS, onderdeel van de internationale organisatie FOUR PAWS, spreekt van een keerpunt waar al bijna twintig jaar naartoe is gewerkt.
Een van de belangrijkste onderdelen van het akkoord is verplichte identificatie en registratie (I&R) voor alle gehouden honden en katten, met uitzondering van boerderijkatten. Iedere hond en kat krijgt een unieke identificatie en wordt ingeschreven in een officiële databank in de EU-lidstaat waar het dier wordt gehouden.
Die volledige traceerbaarheid heeft meerdere voordelen:
- Eigenaren zijn sneller te achterhalen bij vermiste of achtergelaten dieren.
- Illegale fokkers en handelaren krijgen minder ruimte, omdat dieren altijd naar een geregistreerde eigenaar en fokker terug te leiden zijn.
- Handhaving wordt eenvoudiger, doordat controleurs kunnen nagaan of chipnummers en registraties kloppen.
Nu is een groot deel van de honden die via internet worden aangeboden nog van onbekende herkomst. Een eerder onderzoek liet zien dat een groot deel van de online aangeboden dieren niet goed te traceren is, waardoor malafide handelaren gemakkelijk onder de radar blijven.
Met de nieuwe regels wordt die anonimiteit stukje bij beetje onmogelijk
Minimumnormen voor alle fokkers
Naast traceerbaarheid legt de verordening minimumnormen vast voor het welzijn van honden en katten in fokkerijen. Die normen gaan onder meer over:
- voldoende en passende voeding en drinkwater;
- goede huisvesting, ruimte en verrijking;
- medische zorg en regelmatige dierenartscontroles;
- bescherming tegen mishandeling, verwaarlozing en stress;
- regels rond fokfrequentie en leeftijd van ouderdieren.
Deze eisen gelden straks voor alle fokkers, van kleine hobbyfokkers tot grote commerciële fokfaciliteiten. Dat is een grote stap, omdat de sector jarenlang ondergereguleerd was en praktijken als ‘puppyfabrieken’ in verschillende lidstaten konden floreren.
Door gemeenschappelijke minimumnormen in te voeren, wil de EU niet alleen dierenleed verminderen, maar ook een eerlijker speelveld creëren voor fokkers die nu al investeren in goed dierenwelzijn. Lidstaten mogen daarnaast strengere regels aanhouden of invoeren, zolang ze aan de EU-basisnormen voldoen.
Online dierenverkoop: illegale handel bij de bron aanpakken
De online handel in puppy’s en kittens is de afgelopen jaren geëxplodeerd en wordt gezien als een belangrijke motor achter de illegale dierenhandel. Een groot deel van de verkoop verloopt via advertentiesites en sociale media, vaak zonder enige controle op de herkomst van de dieren.
Daarom komt er een verplicht online registratie- en verificatiesysteem. Voordat een advertentie voor een hond of kat online mag verschijnen, moet:
- Het dier correct geïdentificeerd en geregistreerd zijn, en
- De koppeling tussen dier, eigenaar en fokker digitaal bevestigd zijn.
Pas als die gegevens kloppen, mag de advertentie online. Zo wordt voorkomen dat illegale fokkers dieren kunnen aanbieden met valse of ontbrekende informatie. Dit systeem is geïnspireerd op het ‘VeriPet’-model, dat in samenwerking met VIER VOETERS is ontwikkeld. VeriPet laat advertentiesites automatisch checken of een hond daadwerkelijk op naam van de adverteerder in een officiële databank staat geregistreerd.
Het voorziene EU-systeem moet een vergelijkbare rol spelen: advertenties die niet aan de traceerbaarheidsregels voldoen, gaan simpelweg niet meer online.
Van Brusselse afspraken naar praktijk
Met het politiek akkoord tussen Raad en Parlement is de inhoudelijke kern van de verordening vastgesteld, maar daarmee is het werk niet klaar. De tekst moet nog formeel worden goedgekeurd en daarna door de lidstaten worden omgezet in praktijk:
- nationale databanken zullen gekoppeld en verder uitgebouwd moeten worden;
- toezichthouders en inspectiediensten moeten extra middelen en opleiding krijgen;
- fokkers, handelaren en platforms zullen hun werkwijze moeten aanpassen;
- consumenten moeten worden geïnformeerd over wat zij mogen verwachten bij de aankoop van een hond of kat.
Dierenwelzijn hangt immers niet alleen af van goede regels, maar vooral van consequente handhaving. Zolang illegale handelaren nog winst kunnen maken zonder noemenswaardig risico, blijft de verleiding groot om de grenzen van de wet op te zoeken. De combinatie van verplichte registratie, strengere welzijnseisen en online verificatie moet dat speelveld drastisch verkleinen.
Rol van VIER VOETERS
VIER VOETERS, onderdeel van de internationale dierenwelzijnsorganisatie FOUR PAWS, is al jaren één van de belangrijkste pleitbezorgers voor betere EU-regels rond honden en katten. De organisatie werkt wereldwijd aan het verbeteren van het leven van dieren onder directe menselijke invloed, onthult dierenleed, redt dieren in nood en biedt hen langdurige opvang in eigen opvangcentra.
Volgens Georgia Diamantopoulou, hoofd van het European Policy Office van VIER VOETERS, markeert het akkoord “het begin van het einde van de illegale handel in honden en katten in de EU”. De verwachting is dat strengere regels niet alleen illegale fokkerij en handel moeilijker maken, maar ook bijdragen aan een meer humane en duurzame aanpak van zwerfdieren in Europa.
Wat betekent dit voor baasjes en toekomstige eigenaren?
Voor huidige en toekomstige honden- en katteneigenaren verandert er in de praktijk vooral dat:
- de registratieplicht serieuzer wordt gehandhaafd;
- het lastiger wordt om impulsaankopen te doen via schimmige online advertenties;
- er meer transparantie komt over herkomst en gezondheid van dieren;
- malafide aanbieders sneller worden opgespoord en aangepakt.
Wie een hond of kat wil aanschaffen, doet er nog steeds goed aan om kritisch te kijken: koop alleen bij een betrouwbare, geregistreerde fokker of kies voor adoptie via een erkend asiel of stichting. Met de nieuwe EU-verordening aan hun zijde staan kopers, dierenartsen en handhavers straks in ieder geval een stuk sterker in de strijd tegen dierenleed en illegale dierenhandel.
