Vrouwen lopen door een slecht verlichte straat als symbool voor onveiligheid

DEN HAAG, 23 november 2025 – Op 1 oktober 2025 stelde Kamerlid Mutluer (GroenLinks-PvdA) een reeks vragen aan de ministers van Justitie en Veiligheid en Binnenlandse Zaken over de aanhoudende zorgen rondom onveilige plekken voor vrouwen. De vragen volgden op onderzoek van Pointer en het Algemeen Dagblad, waaruit bleek dat meldingen en aangiftes van vrouwen over onveiligheid vaak onvoldoende worden opgepakt. Minister Foort van Oosten reageerde uitgebreid op alle zorgen en lichtte toe welke stappen worden gezet om de veiligheid van vrouwen in de openbare ruimte te verbeteren.

Bekend met het onderzoek en het probleem

De minister bevestigt dat hij het onderzoek kent en erkent het belang van een goede, zorgvuldige opvolging van meldingen en aangiftes. Volgens hem wordt door gemeenten en politie wel degelijk serieus omgegaan met signalen van onveiligheid, maar zijn er verschillende redenen waarom niet elke melding direct leidt tot actie. Zo kunnen meldingen anoniem zijn, onvoldoende informatie bevatten of betrekking hebben op situaties waarbij directe ingrepen in de openbare ruimte niet altijd haalbaar zijn.

Waarom weinig meldingen leiden tot actie

De minister benadrukt dat zowel gemeenten als politie meldingen bewaren en beoordelen, maar dat er factoren zijn die directe actie kunnen belemmeren:

  • Gemeenten moeten per situatie bepalen welke maatregel passend en haalbaar is. Niet alle fysieke aanpassingen zijn direct uitvoerbaar.
  • Soms worden pas maatregelen genomen nadat meerdere meldingen binnenkomen.
  • In sommige gevallen kan de veiligheid niet significant verhoogd worden door extra verlichting of toezicht.
  • Bij de politie speelt het probleem van beperkte opsporingscapaciteit. Alleen zaken met voldoende aanknopingspunten kunnen worden opgepakt.

Hoe meldingen voortaan sneller en zorgvuldiger worden opgepakt

In antwoord op Mutluer’s vraag over verbetering verwijst de minister naar verschillende lopende trajecten:

1. Onderzoek van VNG naar knelpunten

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten onderzoekt welke obstakels gemeenten ervaren bij de opvolging van meldingen en hoe zij beter ondersteund kunnen worden. Dit onderzoek wordt samen met het ministerie uitgevoerd.

2. Verbetering aanpak seksuele misdrijven

De politie heeft de afgelopen jaren gewerkt aan een meer slachtoffervriendelijke benadering. Het doel:

  • beter aansluiten bij de behoefte van slachtoffers
  • sneller doorverwijzen naar passende hulp
  • prioritering via een nieuw sturingsmodel
  • verkorting van de doorlooptijden bij zedenzaken

Hoewel er meer capaciteit is toegevoegd, kampt de politie per augustus 2025 nog altijd met een onderbezetting van 46 fte binnen de teams seksuele misdrijven.

3. Online aangifte van geweld

Vanaf 1 juli 2027 wordt het mogelijk om laagdrempelig online aangifte te doen van (huiselijk) geweld, dankzij de implementatie van een nieuwe EU-richtlijn.

Gemeenten moeten beter terugkoppelen

Veel vrouwen ontvangen geen terugkoppeling van gemeenten na het melden van een onveilige plek. De minister erkent dit probleem en laat de VNG onderzoeken hoe dit verbeterd kan worden. Gemeenten hebben volgens hem de verantwoordelijkheid om serieuze opvolging te bieden én om inwoners actief te woord te staan.

Geld mag geen reden zijn om niet te investeren

De minister is het eens met Mutluer dat financiële overwegingen niet mogen bepalen of vrouwen zich veilig kunnen voelen. Investeringen in de openbare ruimte zijn volgens hem noodzakelijk én kostenbesparend op de lange termijn. De uiteindelijke afweging blijft echter aan gemeenten zelf.

Extra ondersteuning voor gemeenten

Er zijn meerdere trajecten die gemeenten moeten ondersteunen bij het veiliger maken van de openbare ruimte:

  • CPTED-principes (Veilig Ontwerp en Beheer)
  • De Veiligheidseffectrapportage (VER) en quickscan
  • Onderzoek en begeleiding via Hogeschool Inholland
  • Het nieuwe Handboek Veilig Ontwerp en Beheer
  • Het programma Veilige Steden (2023-2026) met kennis en financiële middelen voor 25 gemeenten
  • Regio Deals en Volkshuisvestingsfonds, waarin aandacht is voor leefbaarheid en veiligheid

Daarnaast wordt gekeken hoe de kennis breder gedeeld kan worden, zodat ook kleinere gemeenten kunnen profiteren.

Passende maatregelen verschillen per locatie

De minister benadrukt dat er geen generieke oplossing is: elke wijk vraagt om een andere aanpak. Gemeenten kunnen gebruikmaken van instrumenten zoals de VER en het nieuwe handboek om tot passende oplossingen te komen.

Bewoners en vrouwen betrekken

Veel gemeenten betrekken inwoners al bij buurtschouwen en participatieprojecten. De minister wil deze werkwijze verder stimuleren, in samenwerking met de betrokken ministeries en maatschappelijke partners.

Jaarlijkse rapportage

De minister belooft dat de Kamer via bestaande rapportages op de hoogte blijft:

  • Het halfjaarbericht politie over capaciteit en werkvoorraden in zedenzaken
  • De jaarlijkse voortgangsbrief strafrechtketen
  • De Veiligheidsmonitor (tweejaarlijks), waarvan de nieuwe editie in maart 2026 verschijnt

Met deze rapportages moet duidelijker worden hoe meldingen worden opgepakt en wat de effecten zijn op de veiligheidsbeleving van vrouwen.