AMSTERDAM, 25 november 2025 – De AI Coalitie 4 NL (AIC4NL) heeft vandaag in perscentrum Nieuwspoort een omvangrijke en toekomstgerichte AI-investeringsagenda voor Nederland gepresenteerd. In een uitgebreid position paper stelt de coalitie dat er de komende jaren €5 miljard aan gerichte investeringen nodig is om Nederland niet alleen bij de Europese kopgroep te houden, maar ook in staat te stellen een autonome AI-strategie te ontwikkelen. De agenda richt zich op drie pijlers: een veilige AI-infrastructuur, de opbouw van een Nederlandse AI-industrie en het versnellen van AI-toepassingen in cruciale maatschappelijke sectoren.
Met deze oproep richt AIC4NL zich nadrukkelijk tot zowel politiek als bedrijfsleven. Volgens de coalitie is gezamenlijke actie noodzakelijk om te voorkomen dat Nederland achterop raakt in Europa en wereldwijd. De boodschap is helder: zonder forse investeringen in technologie, talent, infrastructuur en innovatie verliest Nederland de slagkracht om een zelfstandige koers te varen in het snel veranderende AI-landschap.
Nederland dreigt achter te raken
Volgens bestuursvoorzitter Willem Jonker is AI inmiddels een systeemtechnologie die alle maatschappelijke domeinen raakt. “AI is niet meer weg te denken en heeft impact op de volledige samenleving,” aldus Jonker. “Hoewel dit in Nederland wordt erkend, blijft concrete actie uit en wordt er onvoldoende geïnvesteerd. Daardoor raakt Nederland achter in Europees verband, terwijl andere landen al volop inzetten op grootschalige AI-programma’s.”
De coalitie benadrukt dat AI niet alleen een technologische revolutie is, maar ook een economische en maatschappelijke. Landen die nu investeren, creëren de basis voor nieuwe industrieën, meer autonomie en betere publieke dienstverlening. Voor landen die achterblijven geldt het omgekeerde: grotere afhankelijkheid van Big Tech, verlies aan innovatiekracht en minder grip op eigen data.
Drie pijlers van de AI-investeringsagenda
De investeringsagenda van AIC4NL bestaat uit drie samenhangende pijlers, goed voor een totaal van €5 miljard. Deze investeringen moeten volgens de coalitie niet alleen economische waarde creëren, maar ook maatschappelijke uitdagingen helpen oplossen.
1. Bouw een veilige en betrouwbare AI-infrastructuur
De eerste pijler richt zich op het fundament van elke AI-toepassing: data, datadeling en rekencapaciteit. Een moderne AI-infrastructuur is essentieel voor innovatie, autonomie en veiligheid. Nederland heeft hiervoor grote stappen te zetten, bijvoorbeeld op het gebied van:
- publieke en semipublieke dataplatforms
- veilige cloud- en edge-oplossingen
- supercomputercapaciteit
- gestandaardiseerde datadeling volgens Europese waarden
Zonder een solide infrastructuur kunnen bedrijven en instellingen geen grootschalige AI-oplossingen ontwikkelen of toepassen.
2. Ontwikkel een Nederlandse AI-industrie
De tweede pijler richt zich op het versterken van de technologische en industriële basis van Nederland. Europese waarden zoals transparantie, veiligheid en privacy moeten centraal staan in de ontwikkeling van AI-systemen. Met de juiste investeringen kan Nederland:
- minder afhankelijk worden van Big Tech
- een eigen innovatieve industrie ontwikkelen
- startups en scale-ups beter laten doorgroeien
- hoogwaardige AI-software en -hardware produceren
De coalitie ziet hierin een sleutel tot economische groei, strategische autonomie en nieuwe werkgelegenheid.
3. Versnel de AI-transitie in strategische sectoren
De derde pijler gaat over het benutten van AI als versneller van grote maatschappelijke transities. AIC4NL pleit voor zogeheten AI Grand Challenges in sectoren waar Nederland nu al sterk staat of grote uitdagingen ziet:
- zorg en gezondheid
- energie en klimaat
- agrifood en voedselketen
- veiligheid en defensie
- stikstof, milieu en verduurzaming
Aan deze sectorprogramma’s moet een omvangrijk bij- en omscholingsprogramma worden gekoppeld om te zorgen dat genoeg vakmensen AI-vaardig worden.
Nationale regie en samenwerking essentieel
Volgens AIC4NL beschikt Nederland over uitstekende kennisinstellingen, innovatieve bedrijven en internationaal gewaardeerde IT-specialisten. Maar om het potentieel volledig te benutten is intensieve samenwerking noodzakelijk. De coalitie pleit daarom voor:
- een Nederlands AI-Pact waarin overheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven gezamenlijke doelen vastleggen
- duidelijke nationale regie en coördinatie
- aansluiting op Europese initiatieven zoals het AI Content Action Plan
- structurele financiering voor onderzoek, infrastructuur en talentontwikkeling
Door deze stappen te zetten, kan Nederland een stevige en toekomstbestendige AI-positie opbouwen.
