AMSTERDAM, 16 december 2025 – Huiseigenaren in Nederland krijgen volgend jaar opnieuw te maken met hogere gemeentelijke woonlasten. In 2026 stijgen de lasten gemiddeld met 3,9 procent, waardoor de totale aanslag voor onroerendezaakbelasting (OZB), afvalstoffenheffing en rioolheffing uitkomt op gemiddeld €1.001 per huishouden. Daarmee wordt voor het eerst de symbolische grens van €1.000 doorbroken. Dat blijkt uit de jaarlijkse steekproef van Vereniging Eigen Huis onder 106 gemeenten, ongeveer een derde van alle Nederlandse gemeenten.
Gemiddelde stijging, maar grote verschillen
Hoewel de gemiddelde stijging van 3,9 procent relatief beperkt lijkt, zijn de verschillen tussen gemeenten groot. In diverse gemeenten lopen de woonlasten veel sterker op. In Alphen aan de Rijn, Voorst, Rozendaal, Heemskerk en Maasgouw stijgen de lasten met 10 tot zelfs 18 procent. Voor huishoudens in deze gemeenten betekent dat een extra kostenpost van €98 tot €189 op jaarbasis.
Volgens Vereniging Eigen Huis laten deze uitschieters zien dat de lokale lastenontwikkeling voor veel huiseigenaren moeilijk te voorspellen is. Waar de ene gemeente de stijging beperkt weet te houden, worden inwoners elders geconfronteerd met forse verhogingen.
OZB belangrijkste kostenpost
De OZB blijft het meest bepalende onderdeel van de gemeentelijke woonlasten. Gemiddeld stijgt de OZB in 2026 met 4,6 procent. Die stijging hangt nauw samen met de ontwikkeling van de WOZ-waarde. Landelijk stijgt de gemiddelde WOZ-waarde naar ruim €415.000, een toename van ongeveer 9 procent.
In een derde van de gemeenten stijgt de OZB harder dan het landelijk gemiddelde. Alphen aan de Rijn springt daarbij in het oog: daar betalen huiseigenaren bijna 40 procent meer OZB dan vorig jaar, wat neerkomt op een stijging van ruim €130. Ook in gemeenten als Voorst en Maasgouw loopt de OZB met meer dan 25 procent op.
Het hoogste absolute bedrag aan OZB wordt betaald in Rozendaal. Huiseigenaren betalen daar gemiddeld €885 per jaar. Dat hoge bedrag is vooral het gevolg van de zeer hoge WOZ-waarden van woningen in deze gemeente.
Ook dalingen zichtbaar
Tegenover de forse stijgingen staan ook gemeenten waar de OZB juist daalt. In vijftien gemeenten betalen huiseigenaren in 2026 minder OZB dan dit jaar. De grootste daling is te zien in Aa en Hunze, waar de OZB met 10,1 procent afneemt. Dat scheelt ongeveer €30 per huishouden. Ook in Deurne en Gulpen-Wittem daalt de OZB, met respectievelijk 8,7 en 5,3 procent.
Deze dalingen laten zien dat gemeenten verschillende keuzes maken in hun belastingbeleid, afhankelijk van hun financiële situatie en lokale prioriteiten.
Gemeenten zetten zich schrap voor 2028
Volgens Vereniging Eigen Huis bereiden veel gemeenten zich voor op het zogenoemde ‘ravijnjaar’ in 2028. Vanaf dat jaar verwachten veel gemeenten een fors tekort, onder meer door veranderingen in de rijksbijdragen. In reacties op de peiling geven gemeenten aan dat zij nu al rekening houden met die toekomstige tekorten.
Andere genoemde redenen voor de stijging van de OZB zijn druk op de gemeentelijke begroting, bezuinigingsopgaven en de noodzaak om heffingen kostendekkend te houden. Daardoor wordt de OZB steeds vaker ingezet om financiële gaten te dichten.
Oproep aan nieuw kabinet
Cindy Kremer, algemeen directeur van Vereniging Eigen Huis, noemt de ontwikkeling zorgelijk. Volgens haar dreigen huiseigenaren de sluitpost te worden van gemeentelijke begrotingen. Zij roept het nieuwe kabinet op om met een structurele oplossing te komen.
“Wij zien een zorgelijke ontwikkeling van gemeentelijke lasten de komende jaren,” stelt Kremer. “Het is noodzakelijk dat het Rijk voldoende middelen beschikbaar stelt aan gemeenten, zodat zij wettelijke taken zoals jeugdzorg en Wmo goed kunnen uitvoeren zonder verdere OZB-explosie. Huiseigenaren mogen niet opdraaien voor structurele tekorten.”
Afvalstoffen- en rioolheffing
De afvalstoffenheffing en rioolheffing stijgen in 2026 minder hard dan in 2025. Gemiddeld nemen deze heffingen toe met respectievelijk 3,7 en 3,6 procent. Ter vergelijking: in 2025 bedroegen de stijgingen nog 5 procent voor de afvalstoffenheffing en 4 procent voor de rioolheffing.
Deze heffingen mogen wettelijk gezien niet meer dan kostendekkend zijn. Gemeenten mogen de inkomsten hieruit niet gebruiken voor andere uitgaven, wat betekent dat de stijging vooral het gevolg is van hogere kosten voor afvalverwerking en onderhoud van riolering.
Over Vereniging Eigen Huis
Vereniging Eigen Huis is een onafhankelijke vereniging zonder winstoogmerk die opkomt voor de belangen van (toekomstige) huiseigenaren. Met ruim 800.000 leden biedt de vereniging informatie, advies en praktische diensten rond het kopen, bezitten en onderhouden van een woning. Daarnaast voert zij overleg met overheden en marktpartijen om te werken aan eerlijke regels en een gezonde woningmarkt.