AMSTERDAM, 28 november 2025 – Het blijft een pijnlijke constatering: de ooit trotse arbeiderspartij PvdA is niet langer herkenbaar als partij van de werkvloer, de huiskamer, de fabriek of de wijk. Wat begon als een fusie om electorale overleving veilig te stellen, is in de praktijk uitgegroeid tot een volledige overname van de PvdA door GroenLinks. Een politieke verslinding, zoals sommige oud-leden het inmiddels noemen. De grachtensocialisten van GroenLinks hebben het fundament van de sociaal-democratie naar zich toegetrokken, uitgehold en opgegeten.
De rol van Diederik Samsom: het breekpunt
Waar de PvdA ooit stond voor bestaanszekerheid en sociale rechtvaardigheid, voert de fusiepartij nu vooral een klimaat- en identiteitsagenda die – hoe nobel soms bedoeld – vooral draagvlak vindt bij hoogopgeleide stedelingen binnen de ring van Amsterdam, Utrecht en Nijmegen. Voor de arbeiders die ooit de ruggengraat van de partij vormden, is nauwelijks nog ruimte. Zij worden gezien als electorale ballast: lastig, kritisch, niet woke genoeg en vaak financieel geraakt door de groene ambities van hun nieuwe partijleiding.
Wie eerlijk terugkijkt, ziet dat de afbraak al jaren geleden begon. De voormalige PvdA-leider Diederik Samsom speelde hierin een cruciale rol. Zijn groene koers, die achteraf vooral een voorloper bleek van het huidige GroenLinksPvdA-denken, heeft de onderlaag van de samenleving structureel in de kou gezet. Zijn beleid legde forse lasten bij mensen die daar simpelweg geen ruimte voor hadden – hogere energiekosten, strengere eisen aan woningen, belastingen die zogenaamd duurzaam waren maar vooral de gewone man troffen.
Het is geen toeval dat juist in de Samsom-jaren de PvdA begon weg te zakken in de peilingen. De partij verloor haar band met de achterban en kreeg die nooit meer terug. De groene koers van toen is de fusiekoers van nu geworden. En de rekening? Die ligt bij dezelfde groep die altijd het hardst moet betalen: de lagere inkomens, huurders, gezinnen, ouderen en arbeiders.
Een fusie die vervreemdt
De fusie met GroenLinks heeft dit proces alleen maar versneld. Wat ooit een brede volkspartij was, is tegenwoordig een nichepartij geworden. GroenLinksPvdA spreekt vooral de culturele bovenlaag aan: jong, hoogopgeleid, stedelijk, progressief. Maar de rest van Nederland voelt zich niet vertegenwoordigd en wendt zich massaal af.
Elke verkiezing opnieuw daalt het zetelaantal. Het is geen incident, maar een trend. Een fusie die zou moeten verbinden, heeft vooral vervreemd.
Tijd voor een nieuwe PvdA 2.0
De conclusie dringt zich op: als de sociaal-democratie in Nederland nog een toekomst wil hebben, dan moet er een nieuwe PvdA 2.0 komen. Een frisse partij die teruggrijpt op de oorspronkelijke kernwaarden: bestaanszekerheid, fatsoenlijk werk, betaalbare woningen, publieke voorzieningen en echte sociale rechtvaardigheid. Zonder groene dogma’s die vooral de kwetsbaarsten raken. Zonder de elitaire blik van de grachtengordel.
De huidige GroenLinksPvdA zal onvermijdelijk blijven dalen in zetels zolang ze de gewone Nederlander niet ziet, niet hoort en niet begrijpt. De arbeiderspartij bestaat niet meer. Tijd om haar opnieuw op te richten.
