In campagnetijd verspreiden politieke partijen fotorealistische beelden gegenereerd door AI. De AI-verordening en de gebruikersvoorwaarden van platforms verplichten gebruikers om aan te geven wanneer beeldmateriaal door AI gegenereerd is. Dit onderdeel van de AI-verordening wordt pas in augustus 2026 van kracht. Juist politici zouden nu al moeten handelen in de geest van deze wet, zodat ze niet bijdragen aan de vervaging van grenzen tussen wat echt is en wat nep.
Uit onderzoek van CampAIgn Tracker blijkt dat Nederlandse politieke partijen ongelabelde AI-content gebruiken in hun campagne. De Groene Amsterdammer onthulde dit weekend dat ten minste twee PVV-Kamerleden schuilgaan achter socialmedia-accounts die levensechte AI-beelden maken. Maar ook een partij als 50Plus maakt gebruik van ongelabelde AI-gegeneerde afbeeldingen op haar Instagram-account. Hiermee is het gebruik van AI-beelden doorgedrongen tot in het hart van de politieke campagnes en onze democratie.
Anticiperend op de AI-verordening hanteren platforms richtlijnen voor het gebruik van AI. Deze regels worden duidelijk vermeld en kunnen worden nageleefd door een simpele druk op de knop: ‘AI-label toevoegen’. Aan de hoeveelheid ongelabelde AI-content op sociale media is duidelijk te zien dat de handhaving door platforms tekortschiet. Nu blijkt bovendien dat politieke partijen deze richtlijnen negeren. In de AI-verordening staat dat AI-content gelabeld moet worden: “Mensen moeten weten dat zij te maken hebben met een AI-systeem of door AI gegenereerde content”. Dit deel van de AI-wet gaat echter pas in op 1 augustus 2026.
De AI-verordening is er gekomen om mensen tegen risico’s van AI te beschermen, waaronder een vervagend onderscheid tussen echt en nep. Dat politieke partijen niet in de geest van de wet handelen is schrijnend. Juist zij zouden zich moeten opstellen als betrouwbare actor in de democratische samenleving.
Door het verspreiden van ongelabelde AI-gegenereerde beelden vervaagt de grens tussen nep en echt. Dit kan gevolgen hebben voor het vertrouwen in onze waarnemingen, de politiek en eerlijke verkiezingen. Daarom moeten politieke partijen hun AI-content labelen en platforms hun eigen regels handhaven.
