Zelfs als ze uitzichtloos zijn veroordeeld en er een overbrengingsverdrag bestaat? Advocaat en onderzoeker Rachel Imamkhan onderzocht in haar proefschrift of het Nederlandse beleid rond strafoverdracht in lijn is met internationale verdragen, mensenrechten en rechtsbeginselen. Haar conclusie is helder: Nederland handelt te restrictief en miskent de resocialisatie en humanitaire gronden, met schrijnende gevolgen voor veroordeelden.
Strenge eisen
Nederlanders die in het buitenland veroordeeld zijn, kunnen hun straf vaak niet in Nederland uitzitten. Dat komt door strenge eisen in de Nederlandse wetgeving, zoals het bindingsvereiste, het vereiste van voldoende strafrestant en de verdragseis. Deze voorwaarden zijn deels niet terug te vinden in internationale verdragen zoals het VOGP of het EU-Kaderbesluit. Imamkhan onderzocht of de nationale wetgeving en het beleid in overeenstemming is met internationale regels, rechtsbeginselen, zoals het recht op resocialisatie, humanitaire overwegingen en mensenrechten.
Resultaten en conclusies
Het onderzoek bevat een uitvoerige beschrijving van de internationale, Europese en nationale regelgeving rondom strafoverdracht. Imamkhan concludeert in haar proefschrift dat Nederland de ruimte die internationale verdragen bieden niet benut. In plaats van veroordeelden te helpen re-integreren in hun eigen samenleving, worden ze vaak aan hun lot overgelaten in buitenlandse detentie. De verdragseis, het strikte bindingscriterium en het vereiste van strafrestant zorgen ervoor dat Nederlanders soms decennialang vastzitten onder erbarmelijke omstandigheden. Dit is niet alleen menselijk onacceptabel, maar ook juridisch problematisch.
Herziening Nederlands beleid
Imamkhan pleit voor een herziening van het Nederlandse beleid. Ze stelt voor om:
- De verdragseis facultatief te maken
- Het bindingsvereiste te verruimen
- Het strafrestantvereiste te versoepelen
- Een volwaardige rechtsgang te creëren voor veroordeelden
- Humanitaire gronden expliciet op te nemen als reden voor strafoverdracht
Een schrijnend voorbeeld
Een Nederlander zit al meer dan 41 jaar vast in de Verenigde Staten, veroordeeld tot levenslang zonder kans op vrijlating. Nederland weigert strafoverdracht vanwege een vermeend gebrek aan binding met Nederland. Het Gerechtshof Den Haag heeft inmiddels geoordeeld dat Nederland de bijzondere humanitaire omstandigheden moet betrekken in deze zaak en het verzoek tot overbrenging moet opstarten.
Promotie Rachel Imamkhan
Rachel Imamkhan (Haarlem 1975) is advocaat en oprichter van PrisonLAW, een stichting die juridische bijstand verleent aan Nederlandse gedetineerden in het buitenland.
Op vrijdag 31 oktober 2025 om 16.00 uur verdedigt zij haar proefschrift ‘Strafoverdracht op humanitaire gronden: een analyse van verdragen, mensenrechten en nationaal beleid’ aan de faculteit Rechtswetenschappen van de Open Universiteit in Heerlen. Promotoren zijn prof. dr. Jan Willem Sap en prof. dr. Klaas Rozenmond. De promotie is live bij te wonen bij de Open Universiteit in Heerlen en online te volgen via ou.nl/live.
Ontdek meer van HBP Media
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.