De invloed van Donald Trump reikt inmiddels ver voorbij de grenzen van de Verenigde Staten. Waar zijn presidentschap al werd gekenmerkt door aanvallen op democratische instituties, lijkt Trump zich na zijn aftreden steeds nadrukkelijker te richten op het wereldwijd versterken van extreemrechtse en nationalistische bewegingen. Politicologen, veiligheidsdiensten en internationale waarnemers signaleren een patroon waarin Trump actief verkiezingen en politieke processen probeert te beïnvloeden, met als doel gelijkgestemde leiders aan de macht te helpen.
Ideologische export van “America First”
De kern van Trumps internationale invloed ligt in de export van zijn politieke ideologie. Het gedachtegoed achter “America First” – nationalisme, anti-immigratie, wantrouwen jegens media en instituties – wordt door Trump en zijn bondgenoten gepresenteerd als een blauwdruk voor succes. Tijdens toespraken, interviews en internationale bijeenkomsten spreekt Trump openlijk zijn bewondering uit voor autoritaire of extreemrechtse leiders, waarbij hij hen legitimeert richting hun achterban.
Deze publieke steun heeft een versterkend effect. Voor partijen aan de uiterste rechterflank fungeert Trump als bewijs dat confrontatiepolitiek, het ondermijnen van de rechtsstaat en het aanvallen van journalisten electorale winst kunnen opleveren.
Actieve steun aan extreemrechtse partijen
In verschillende landen heeft Trump expliciet zijn steun uitgesproken voor extreemrechtse kandidaten of partijen. Dit gebeurt via sociale media, gezamenlijke optredens, videoboodschappen of informele netwerken rond Amerikaanse conservatieve denktanks en campagnemedewerkers. Vooral in Europa en Latijns-Amerika worden parallellen zichtbaar tussen Trumps retoriek en de campagnes van populistische partijen.
Hoewel Trump formeel geen kandidaat is in deze landen, kan zijn steun een grote symbolische waarde hebben. Voor kiezers fungeert hij als internationale autoriteit, terwijl tegenstanders worden weggezet als onderdeel van een vermeende “globalistische elite”.
Desinformatie als politiek wapen
Een belangrijk instrument in deze wereldwijde beïnvloeding is desinformatie. Trump heeft herhaaldelijk twijfel gezaaid over de legitimiteit van verkiezingen, niet alleen in de VS, maar ook internationaal. Door ongefundeerde claims over verkiezingsfraude te normaliseren, wordt het vertrouwen in democratische processen ondermijnd.
Extreemrechtse partijen nemen deze strategie vaak over. Ze gebruiken soortgelijke narratieven, soms rechtstreeks vertaald uit Amerikaanse campagnes, om verkiezingsuitslagen bij voorbaat in twijfel te trekken. Hierdoor ontstaat een klimaat waarin verlies niet wordt geaccepteerd en democratische instituties structureel worden aangevallen.
Internationale netwerken en strategie
Achter deze ontwikkelingen schuilt een steeds beter georganiseerd internationaal netwerk. Campagnestrategen, data-analisten en mediakanalen die eerder voor Trump werkten, adviseren nu buitenlandse partijen. Hierbij wordt gebruikgemaakt van microtargeting, emotionele framing en polariserende thema’s zoals migratie, veiligheid en nationale identiteit.
Volgens experts is deze samenwerking geen toeval, maar onderdeel van een bredere strategie om wereldwijd een ideologisch blok te vormen dat zich afzet tegen liberale democratie, onafhankelijke rechtspraak en vrije pers.
Gevolgen voor democratie wereldwijd
De gevolgen van deze inmenging zijn aanzienlijk. In landen waar democratische instituties al onder druk staan, kan Trumps steun net het laatste zetje geven richting verdere radicalisering. Het normaliseren van extremisme, het bagatelliseren van geweld en het delegitimeren van verkiezingen vormen een directe bedreiging voor de democratische rechtsorde.
Internationale waarnemers waarschuwen dat deze trend niet onderschat mag worden. Wat begint als retorische steun, kan uitmonden in daadwerkelijke destabilisatie, vooral wanneer extremistische partijen regeringsverantwoordelijkheid krijgen.
Conclusie
Donald Trump is niet langer slechts een nationale politieke figuur, maar een internationale factor van betekenis. Door actief steun te verlenen aan extreemrechtse bewegingen, het verspreiden van desinformatie en het ondermijnen van vertrouwen in verkiezingen, speelt hij een centrale rol in een wereldwijde verschuiving richting autoritair en nationalistisch bestuur. De impact daarvan reikt verder dan individuele verkiezingen en raakt de fundamenten van de democratie zelf.