Geanonimiseerde ambulancedata die voor de provincie Utrecht worden ontsloten in de regionale Monitor Verkeersslachtoffers (MOVE), laten zes keer meer verkeersslachtoffers zien dan voorheen toen nog enkel BRON-data van de politie beschikbaar waren*. De datasamenwerking binnen MOVE Utrecht komt voort uit een gezamenlijke aanpak van VeiligheidNL, kenniscentrum voor letselpreventie, provincie Utrecht, regionale ziekenhuizen en ambulancevoorzieningen. Beleidsmakers en wegbeheerders kunnen de inzichten van MOVE gebruiken om nog beter onderbouwde keuzes te maken bij het verbeteren van de verkeersveiligheid. Vrijdag 21 juni werd in het Provinciehuis in Utrecht stilgestaan bij de realisatie van het MOVE dashboard en de inzichten over 2023.
Beleidsmakers en wegbeheerders zoals provincies en gemeenten waren voor inzicht in verkeersongevallen tot voor kort vooral afhankelijk van politiedata, maar deze data zijn niet volledig. De politie komt immers bij lang niet alle verkeersongevallen ter plaatse, met name niet bij ongevallen waarbij geen gemotoriseerde voertuigen betrokken zijn. Vanuit de provincie Utrecht is daarom het initiatief genomen om te zoeken naar alternatieven om de brondata voor haar beleidskeuzes ten aanzien van infrastructuur en verkeersveiligheid te verbeteren. Dankzij de samenwerking met VeiligheidNL en de spoedzorg in Utrecht is van daaruit een regionale versie van MOVE opgezet.
Geanonimiseerde data
Middels een interactief dashboard biedt MOVE een vollediger en betrouwbaarder beeld van risicogroepen en risicolocaties bij verkeersongevallen, om zo verkeersveiligheidsrisico’s inzichtelijk te krijgen. Hiervoor worden vanuit diverse Regionale Ambulancevoorzieningen (RAV’s) in het land ambulancedata geanonimiseerd gedeeld met VeiligheidNL. Onder andere om inzichtelijk te maken op welke geografische locatie het ongeval plaatsvond en welk soort voertuigen hierbij betrokken was. Deze data worden in MOVE aangevuld met gepseudonimiseerde data vanuit diverse Spoedeisende Hulp-afdelingen (SEH’s). De SEH-data bieden onder meer inzicht in de wijze waarop verkeersongevallen zijn ontstaan, de aard en ernst van het letsel.
Samen optrekken
“Voor de provincie Utrecht is verkeersveiligheid erg belangrijk. Hoewel het helemaal naar nul krijgen van het aantal slachtoffers niet realistisch is, willen we geen kans onbenut laten om de verkeersveiligheid van onze wegen daar waar het kan te verbeteren”, aldus André van Schie, gedeputeerde Mobiliteit, Economie en Digitalisering van Provincie Utrecht. “Zorgvuldig gebruik van data is daarbij een waardevol instrument, wat op objectieve wijze kan helpen met het analyseren van locaties waar mogelijk aanpassingen gedaan kunnen worden om de verkeersveiligheid verder te verbeteren. Ook worden de data gebruikt bij het analyseren van gedrag van verkeersdeelnemers om zo effectief in te kunnen spelen op verkeersonveilig gedrag en veilig gedrag aan te leren”.
“Al jarenlang weten we dat het beleid voor verkeersveiligheid noodgedwongen gemaakt werd op basis van onvolledige informatie. Om deze reden zijn we erg dankbaar dat we samen met de spoedzorgpartners en Provincie Utrecht kunnen optrekken om het aantal verkeersslachtoffers terug te dringen”, vertelt Martijntje Bakker, directeur van VeiligheidNL. “Een zes keer hogere slachtofferregistratie betekent ook veel meer inzicht in risicolocaties en risicogroepen. De data van ziekenhuizen en ambulancevoorzieningen zijn hiervoor van onschatbare waarde. Zo kunnen ze voor wegbeheerders en beleidsmakers gelden als vertrekpunt voor aanpassingen in de infrastructuur, de ontwikkeling van effectieve gedragsinterventies en om de effecten van (beleids)maatregelen te evalueren”.
Privacy van patiënten waarborgen
MOVE gebruikt alleen data van verkeersslachtoffers die relevant zijn voor de verkeersveiligheid en die reeds in het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) zijn verzameld voor het medisch zorgproces. Het levert dus geen extra registratielast op. VeiligheidNL werkt daarnaast met geavanceerde AI-technologieën die de privacy van patiënten waarborgen en alleen strikt noodzakelijke gegevens selecteren die de aard, oorzaken en gevolgen van verkeersongevallen inzichtelijk maken.
Regionale data essentieel voor Utrechts beleid
In de regio Utrecht wordt voor MOVE samengewerkt met de Regionale Ambulancevoorziening Utrecht (RAVU), het UMC Utrecht, het St. Antonius Ziekenhuis en het Diakonessenhuis. Samen met de provincie Utrecht, de Utrechtse gemeenten en VeiligheidNL zetten zij een belangrijke stap in het gezamenlijk terugdringen van het verkeersletsel in de provincie. De cijfers onderstrepen het belang van het samenwerkingsverband. In 2023 zijn er binnen de provincie Utrecht 7.962 slachtoffers geregistreerd in MOVE. Hiervan werden er 6.456 slachtoffers behandeld door de RAVU, waar 1.506 slachtoffers werden behandeld op de SEH zonder door de ambulancevoorziening te zijn binnengebracht. 1.192 slachtoffers werden door zowel de RAVU als de SEH behandeld. Onder de 7.962 slachtoffers waren er 7.052 verkeersslachtoffers, 759 slachtoffers van een enkelvoudig voetgangersongeval en 151 slachtoffers met een ander vervoersongeval**.
Hernieuwde samenwerking
De betrokken partijen zetten zich al sinds 2020 in voor de maatschappelijke opgave om het aantal verkeersslachtoffers terug te dringen. Nu de eerste gemeenschappelijke resultaten zichtbaar zijn verbinden zij zich aan een voortzetting van de samenwerking tot en met 2028. In andere provincies zijn en worden vergelijkbare samenwerkingsverbanden gevormd om verkeersongevallen te voorkomen.
*Vergelijking op basis van slachtofferdata uit 2022. De BRON data van 2023 zijn nog niet beschikbaar ten tijde van het opstellen van deze rapportage.
**Bijvoorbeeld: fietsers die vallen tijdens het op- of afstappen, mensen die slachtoffer worden van geweldpleging in het verkeer en inzittenden van voertuigen die bij het in- of uitstappen ten val komen. Deze slachtoffers worden weergegeven in aantallen, maar zijn in de rapportage niet meegenomen in de analyses.
De rapportage ‘jaarcijfers MOVE Utrecht 2023’ is hier te downloaden.
