Caroline van der Plas begon ooit als de politicus die “verbinding” ademde. De vrouw die beweerde dat Nederland snakte naar nuchterheid, nuance en een beetje boerenwijsheid. Een frisse stem in een verstikte Haagse kaasstolp. Maar ondertussen is de Caroline van nu een compleet ander personage geworden — opgefokter, opportunistischer en vooral driftiger dan wie dan ook had verwacht. En daar hoort haar nieuwste vondst bij: het opheffen van de Eerste Kamer.
Kaartenhuis
Niet omdat de democratie er beter van zou worden, niet omdat het staatsrecht dat vraagt, maar simpelweg omdat haar eigen partij in de Senaat als een kaartenhuis is ingestort. Senatoren die overstappen naar JA21, naar D66 of gewoon voor zichzelf beginnen: het is een afbrokkelend bouwwerk waar Caroline niet alleen geen controle meer over heeft, maar ook geen verantwoordelijkheid voor lijkt te willen dragen. En dus verzint ze een list: als het instituut haar niet meer dient, moet het maar verdwijnen.
Het is een politieke reflex die we eigenlijk vooral op de flanken zien — het aanvallen van instituties wanneer die niet langer in het eigen voordeel werken. Maar het opmerkelijke is dat Van der Plas inmiddels niet meer naar de flanken beweegt; ze woont er. Sterker nog, ze is Geert Wilders inmiddels op rechts voorbijgestreefd in het gemak waarmee ze de ene democratische poot na de andere probeert door te zagen.
Van verbinden naar verbranden
Waar ze vier jaar geleden nog sprak over ‘’rust brengen’’ in het debat, lijkt ze nu vooral te genieten van de chaos die haar eigen koers creëert. Het verbinden is ingeruild voor verwijten, het luisteren voor luid schreeuwen en het bouwen aan vertrouwen voor het afbreken van instituties.
De boerendochter die ooit zei dat ze de Haagse politiek wilde “normaliseren”, blijkt nu vooral bezig te zijn met het normaliseren van onbezonnen politiek activisme.
En alsof dat niet genoeg is, doet ze dat met een trouwe secondant aan haar zijde: Mona Keijzer. Mona, ooit de CDA-politica die vooral bekendstond om haar glimlach en haar beheersing, is nu verworden tot de loyale adjudant van Caroline’s politieke veldtocht. Een lakei, zoals sommigen inmiddels fluisteren. Waar Caroline gaat, volgt Mona. En waar Caroline schopt, schopt Mona mee.
De Eerste Kamer: een zondebok in een politieke soap
Het voorstel om de Eerste Kamer op te heffen komt niet voort uit een doordacht staatsrechtelijk plan, maar uit pure politieke frustratie. Het lijkt bijna kinderlijk: als mijn speelgoed kapot is, gooi ik het weg.
Maar de Eerste Kamer is geen speelgoed. Het is een van de pijlers onder de Nederlandse democratie. Een chambre de réflexion die wetten controleert op uitvoerbaarheid, rechtsstatelijkheid en consistentie.
Dat het soms schuurt met regeringspartijen is precies de bedoeling — en geen excuus om het Huis maar af te schaffen.
Wat Caroline werkelijk stoort, is dat zij geen grip meer heeft op haar eigen partij, laat staan op de Senaatsfractie die ooit haar belangrijkste machtsbasis vormde. De vlucht naar voren — het opheffen van de Eerste Kamer — is een zwaktebod dat ze verpakt als daadkracht.
Het masker valt
De afgelopen maanden laten zien dat Van der Plas haar politieke richting allang kwijt is. Het beeld van de authentieke politica, wars van politieke spelletjes, blijkt langzaam maar zeker een zorgvuldig verkochte mythe. Ze speelt het spel net zo hard, zo niet harder, dan de rest — maar dan met minder remmingen en meer rancune.
Wie beweert dat hij wil verbinden, maar ondertussen de ene na de andere structurele pijler van het staatsbestel onderuit haalt, is niet bezig met het redden van de democratie, maar met het redden van zichzelf.
En dat is misschien wel het grootste gevaar: niet dat Caroline van der Plas radicaliseert, maar dat ze het doet terwijl ze blijft beweren dat ze nog steeds dezelfde nuchtere bruggenbouwer is als toen ze begon.
Die tijd is voorbij. Het masker is gevallen. En wat eronder zit, is niet het gezicht van een verbinder — maar van een politicus die niet kan verdragen dat de werkelijkheid haar eigen verhalen niet langer ondersteunt.
Voor Nederland is dat een zorgelijke ontwikkeling. Voor Caroline van der Plas een signaal. Voor Mona Keijzer een waarschuwing. Want wie lang genoeg meelift op politiek opportunisme, komt er vroeg of laat achter dat je ook zelf een keer uit de bocht kunt vliegen.
Het enige wat rest, is hopen dat de instituties die zij nu aanvalt, stevig genoeg staan om een volgende politieke storm te doorstaan. Want als het van Caroline afhangt, waait er nog wel even een harde wind.
