AMSTERDAM, 4 december 2025 – Volgens een gelekt document heeft de Franse president Emmanuel Macron gewaarschuwd dat de Verenigde Staten op het punt zouden kunnen staan Oekraïne te “verraden”. Zijn uitspraak werd gedaan tijdens een vertrouwelijke conferencecall tussen Europese leiders, waarin zorgen werden gedeeld over de richting van de door de VS geleide vredesonderhandelingen tussen Kyiv en Moskou.
Zorgen over Amerikaanse onderhandelingslijn
De vergadering, die maandag plaatsvond, bracht onder meer Macron, de Duitse bondskanselier Friedrich Merz, NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte, de Finse president Alexander Stubb en de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy samen. De Duitse publicatie Der Spiegel maakte delen van het gesprek openbaar, waarin duidelijk werd dat Europese leiders vrezen dat Washington bereid zou zijn territoriale concessies aan Rusland te accepteren zonder duidelijke veiligheidswaarborgen voor Oekraïne.
Volgens het document uitte Macron de vrees dat de VS Oekraïne zouden kunnen “verraden” door akkoord te gaan met Russische eisen over grondgebied, terwijl Kyiv geen garanties krijgt voor zijn toekomstige veiligheid. Hij benoemde dit als “een groot gevaar” voor Zelenskyy. Zijn kantoor nuanceerde later de berichtgeving door te benadrukken dat het woord ‘verraad’ niet voorkomt in de officiële Franse samenvatting van het gesprek.
Ook de Duitse bondskanselier Merz waarschuwde dat Zelenskyy de komende dagen “uitermate voorzichtig” moet zijn. Merz leek te verwijzen naar de Amerikaanse onderhandelaars Steve Witkoff en Jared Kushner, die recent vijf uur lang overleg hadden met de Russische president Vladimir Poetin. Zowel Merz’ woordvoerder als het Kremlin wilden geen inhoudelijke toelichting geven.
De Finse president Stubb onderschreef de zorgen en stelde dat Europa Oekraïne “niet alleen mag laten met deze mannen”, verwijzend naar de Amerikaanse gezanten. NAVO-chef Rutte schaarde zich achter dit standpunt en benadrukte dat Zelenskyy moet worden beschermd tijdens het diplomatieke proces.
Kwestie raakt kern van trans-Atlantische samenwerking
Een Oekraïense diplomaat reageerde terughoudend op de publicatie van het transcript en noemde het “onjuist en schadelijk” om vertrouwelijke gesprekken openbaar te maken. Wel bevestigde hij dat verdeeldheid tussen Europese landen en de VS Rusland alleen maar in de kaart speelt. Daarom blijft Oekraïne hameren op het belang van trans-Atlantische eenheid.
Zelenskyy’s kantoor gaf geen commentaar op de gelekte informatie. Wel bezochten Zelenskyy en Macron elkaar de dag van het gesprek in Parijs, waarna Macron direct overleg voerde met Amerikaanse onderhandelaars en president Donald Trump.
Ophef door controversieel vredesplan
De spanningen ontstonden nadat de Amerikaanse regering een 28-puntenvredesvoorstel had verspreid, waarvan de eerste versie naar verluidt mede was opgesteld door Kremlin-gezant Kirill Dmitriev, Witkoff en Kushner. Dit plan werd door Europese landen en Oekraïne scherp bekritiseerd omdat het te veel tegemoet zou komen aan Russische wensen.
Het voorstel leidde tot spoedoverleg in Genève, waar Europese, Oekraïense en Amerikaanse vertegenwoordigers een aangepast 19-puntenplan opstelden. Rusland heeft dit herziene plan echter nog steeds niet geaccepteerd. Moskou houdt vast aan verregaande eisen, waaronder het opgeven van grote delen van Oost-Oekraïne, het beperken van de Oekraïense strijdkrachten en het uitschrijven van nieuwe verkiezingen.
Brede Europese betrokkenheid
Behalve Macron, Merz en Rutte namen ook Europese leiders zoals Ursula von der Leyen, Donald Tusk, Giorgia Meloni, Mette Frederiksen, Jonas Gahr Støre en António Costa deel aan het overleg. Uit het gelekte verslag blijkt dat er ook werd gesproken over het gebruik van bevroren Russische tegoeden om Oekraïne te financieren—aangezien sommige leiders vinden dat dit een Europese beslissing moet zijn, niet een Amerikaanse.
Diplomatie onder hoge druk
De gelekte informatie onderstreept hoe gespannen het diplomatieke speelveld rond Oekraïne is. Europese leiders willen voorkomen dat Kyiv een akkoord wordt opgedrongen dat zijn veiligheid ondermijnt of dat Rusland wordt beloond voor agressie. Tegelijkertijd groeit de zorg dat de VS onder politieke druk hun rol als stabiele partner in de Europese veiligheid kunnen verzwakken.
Of de Amerikaanse voorstellen uiteindelijk worden aangepast, hangt af van verdere gesprekken tussen Washington, Europa en Kyiv. Ondertussen blijft één boodschap centraal staan: zonder trans-Atlantische eensgezindheid dreigt Oekraïne de grootste verliezer te worden in een diplomatiek schaakspel waarin de inzet niets minder is dan zijn territoriale integriteit en nationale toekomst.