In een opvallende verklaring heeft de organisatie The Rights Forum deze week meerdere Nederlandse politici openlijk beschuldigd van het “meewerken aan genocide” in de Gazastrook. Volgens de mensenrechtenorganisatie dragen Nederlandse regeringspartijen en parlementariërs “direct of indirect” bij aan de voortduring van Israëlische militaire acties tegen Palestijnse burgers, door politieke steun en wapenexporten aan Israël niet te veroordelen.
De beschuldigingen, die via sociale media en een persverklaring werden verspreid, zorgen voor felle politieke reacties in Den Haag. Waar sommige politici spreken van “ongefundeerde en polariserende aantijgingen”, vinden anderen dat The Rights Forum “een pijnlijke maar terechte discussie” aanzwengelt over de morele verantwoordelijkheid van Nederland in het Midden-Oostenconflict.
“Nederland kijkt weg”
Volgens The Rights Forum is Nederland “actief medeplichtig aan een humanitaire ramp van historische proporties.” De organisatie stelt dat Nederlandse politieke steun aan Israël neerkomt op “het sanctioneren van oorlogsmisdaden tegen een belegerde bevolking.”
In de verklaring noemt de organisatie met name coalitiepartijen VVD, NSC, CDA en PVV. Zij zouden volgens The Rights Forum “systematisch weigeren” om Israël ter verantwoording te roepen voor burgerdoden in Gaza.
Een woordvoerder van de organisatie stelt:
“Als politici miljoenen aan militaire steun blijven goedkeuren, of zwijgen over bombardementen op ziekenhuizen en scholen, dan dragen ze bij aan het lijden. Dat is niet neutraal — dat is medeplichtigheid.”
Reactie uit de Tweede Kamer
De aantijgingen roepen woede en verontwaardiging op binnen de Tweede Kamer. VVD-Kamerlid Ruben Brekelmans noemt de beschuldigingen “volstrekt ongegrond en gevaarlijk polariserend.”
“Nederland is geen partij in dit conflict,” aldus Brekelmans. “Wij steunen het recht van Israël om zich te verdedigen tegen terrorisme. Het is schandalig om dat gelijk te stellen aan genocide.”
Denk-fractievoorzitter Stephan van Baarle daarentegen zegt dat de verklaring van The Rights Forum “een ongemakkelijke maar terechte spiegel” biedt.
“Nederland blijft vasthouden aan eenzijdige steun aan Israël terwijl het aantal doden in Gaza stijgt. Moreel gezien kun je niet blijven zwijgen.”
Ook GroenLinks-PvdA-Kamerlid Kati Piri noemt het debat “hoog tijd”. Volgens haar “moet Nederland onderzoeken of de export van militaire goederen indirect bijdraagt aan mensenrechtenschendingen.”
Juridisch perspectief
Juristen benadrukken dat de term genocide juridisch zwaar weegt en alleen in specifieke omstandigheden mag worden gebruikt. Volgens internationaal recht is sprake van genocide wanneer er een opzettelijke poging is om een bevolkingsgroep geheel of gedeeltelijk te vernietigen.
Professor internationaal recht André Nollkaemper (Universiteit van Amsterdam) stelt:
“De bewijslast voor genocide is buitengewoon hoog. Er zijn ernstige mensenrechtenschendingen in Gaza, maar of die juridisch als genocide kunnen worden gekwalificeerd, is nog onderwerp van onderzoek bij het Internationaal Gerechtshof.”
Nederland behoort tot de landen die het onderzoek van het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in Den Haag steunen, maar heeft zelf geen officiële positie ingenomen over de aard van de misdaden in Gaza.
Achtergrond: De rol van Nederland
Nederland exporteert geen zware wapens naar Israël, maar levert wel onderdelen voor F-35-gevechtsvliegtuigen via de gezamenlijke Europese productieketen. Volgens The Forum Rights maakt dat Nederland “mede verantwoordelijk voor militaire acties uitgevoerd met die toestellen.”
Het kabinet stelt daar tegenover dat de leveringen “binnen het kader van internationale afspraken” plaatsvinden en “geen directe bijdrage vormen aan geweld in Gaza.” Toch groeit de druk vanuit mensenrechtenorganisaties om wapenexporten aan Israël stop te zetten, in lijn met recente oproepen van Amnesty International en Human Rights Watch.
Reactie van The Rights Forum
In een tweede verklaring verduidelijkte The Rights Forum dat hun beschuldiging niet bedoeld is als strafrechtelijke aanklacht, maar als “morele en politieke aanklacht.” De organisatie zegt dat zij een dossier samenstelt waarin “publieke uitspraken en stemgedrag van politici” worden geanalyseerd. Dit dossier zal volgens hen worden aangeboden aan internationale mensenrechteninstanties.
“Nederland kan niet blijven doen alsof neutraliteit moreel zuiver is,” aldus de organisatie. “Wie zwijgt of goedkeurt, kiest partij.”
Politieke nasleep
De uitlatingen van The Rights Forum zorgen voor verdeeldheid, ook buiten de Kamer. Sommigen prijzen de organisatie voor haar durf om “machthebbers verantwoordelijk te houden”, terwijl anderen waarschuwen voor de toename van haatzaaiende retoriek tegen politici.
Premier Dilan Yeşilgöz (VVD) liet via haar woordvoerder weten “afstand te nemen van ongefundeerde beschuldigingen die onze democratie ondermijnen.” Volgens haar blijft Nederland “zowel Israël als de Palestijnen oproepen tot terughoudendheid en bescherming van burgers.”
Ondertussen blijft The Rights Forum aandringen op een parlementair onderzoek naar de rol van Nederland in de wapenketen en in de diplomatieke steun aan Israël. Of dat onderzoek er komt, is nog onduidelijk, maar het debat over de Nederlandse positie in het Gaza-conflict lijkt voorlopig verre van voorbij.
Bronnen:
- Persverklaring The Rights Forum, oktober 2025
- Reagerende Kamerleden (VVD, Denk, GroenLinks-PvdA) via NOS en RTL Nieuws
- Universiteit van Amsterdam – Prof. A. Nollkaemper, internationaal recht
- Amnesty International rapport 2025: Arms and Accountability in Gaza
- Rijksoverheid: Wapenexport en mensenrechtenbeleid 2024–2025
Ontdek meer van HBP Media
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.